Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu

Bajki Krasickiego - jakie najpiękniejsze?

  • 18.10.2019 10:00
  • Autor: Grupa Tipmedia
Bajki Krasickiego - jakie najpiękniejsze?

Ignacy Krasicki urodził się w 1735 roku w Dubiecku nad Sanem. Miał szczęśliwe dzieciństwo i młodość, dojrzewał w atmosferze miłości i rodzinnego szczęścia. Miał sześcioro rodzeństwa, razem z dwoma braćmi obrał drogę duchowną. Jako młody jeszcze ksiądz spędził dwa lata w Rzymie. Gdy wrócił do kraju, zaprzyjaźnił się z przyszłym królem Polski, Stanisławem Augustem Poniatowskim. Ta znajomość naznaczyła całe późniejsze życie Krasickiego, bowiem od momentu objęcia tronu przez Stanisława Augusta Poniatowskiego kariera duchowna Krasickiego nabrała rozpędu. Dotychczasowy sekretarz biskupa otrzymał szybko biskupstwo warmińskie i tytuł książęcy. A pod koniec życia został mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim. Przez całe swoje życie pozostał lojalny wobec króla. Po rozbiorze Polski, gdy Warmia dostała się pod władanie Prus, a on sam stał się poddanym Fryderyka II, było mu ciężko odnaleźć się w tej sytuacji, zwłaszcza że z czasem zaprzyjaźnia się i z królem Prus. Dzięki niemu często podróżował, m.in. do Berlina czy Poczdamu. Jednak wciąż swoją twórczością literacką i publicystyczną oddawał hołd Poniatowskiemu.

Twórczość literacka

Ignacy Krasicki zadebiutował późno, bo w wieku 40 lat. Hymn "Święta miłości kochanej ojczyzny"", bo o nim mowa, przez wiele lat pełnił funkcję hymnu narodowego. Poeta był też autorem pierwszej polskiej powieści nowożytnej pt. “Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, a także trzech poematów heroikomicznych - “Myszeida”, “Monachomachia” i “Antymonachomachia”. Do zbiorowej pamięci wszedł jednak przede wszystkim jako autor “Bajek i przypowieści”, które poprzez śmiech - uczą. Bajka to gatunek wywodzący się z antyku. Za jego twórcę uważa się greckiego niewolnika, Ezopa. Bohaterami bajek są najczęściej zwierzęta, które uosabiają ludzkie cechy; wady i zalety. Bajka ma charakter alegoryczny, a każda z nich zawiera morał, który jest kwintesencją nauki wypływającej z utworu.

Czapla, ryby i rak

W tej bajce główną bohaterką jest czapla, która ma już swoje lata, ale przebiegłości jej nie brakuje. Nie jest w stanie łowić samodzielnie ryb, w związku z czym wymyśla podstęp. Rybom będącym w stawie mówi, że rybacy chcą spuścić w nim wodę, a one zginą niechybnie. By ocalić je przed tak tragicznym losem proponuje pomoc i oferuje przenoszenie ich we własnym dziobie do drugiego stawu. Naiwne rybki nie zdają sobie sprawy, że czapla chce je najzwyczajniej w świecie zjeść. Fortel czapli zauważył rak. Sam poprosił o przeniesienie w inne miejsce, a gdy znalazł się w czaplim dziobie, udusił cwane ptaszysko. Jaki z tego morał? Za zachłanność i chciwość przyjdzie ponieść karę (jak w przypadku czapli), podobnie jak za naiwność i bezmyślność (jak u ryb). Bajka ta jest dość długa jak na ten gatunek literacki. Taką odmianę nazywamy bajką narracyjną.

Człowiek i zdrowie

Ta bajka to przykład tradycyjnej bajki epigramatycznej, krótkiej i lapidarnej. Nadal występują tutaj bohaterowie alegoryczni, ale już nie zwierzątka, a człowiek, będący metaforą wszystkich nas, i upersonifikowane zdrowie. Razem udają się na spacer, ale już po chwili człowiek zaczyna szybko biec. Zdrowie próbuje go ostrzec przed negatywnymi skutkami takiego pędu, ale człowiek nie chce słuchać. Wreszcie po środku drogi zwalnia i wreszcie idą ze zdrowiem równym krokiem. Zmęczenie jednak daje o sobie znać i człowiek… nie nadąża za zdrowiem, które dziarskim krokiem idzie do przodu, człowiek traci zdrowie z oczu. Morał bajki jest czytelny: o zdrowie należy dbać, zanim się je straci. Człowiek nie docenia swojego zdrowia, póki je ma. Kiedy zauważy, że je traci, może być za późno na jego odzyskanie.

Nauka wypływająca z bajek Krasickiego będzie zawsze aktualna, tak jak niezmienne są ludzkie przywary i zalety. Uczmy się zatem od mistrza, jak z wadami walczyć, a mocne strony doceniać.

--- Artykuł sponsorowany ---