Wśród obiektów, które poddano procesowi konserwacji, znalazły się elementy umundurowania wojskowego używane przez żołnierzy Wojska Polskiego walczących w kraju i na różnych frontach II wojny światowej: dwie rogatywki polowe wz. 37, kurtka mundurowa garnizonowa wz. 36, dwa berety wojskowe używane w Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, dwie kurtki wojskowe kroju brytyjskiego (battledress), spodnie wojskowe, koszula wojskowa, pas główny wojskowy, furażerka wojskowa, bluza mundurowa i spódnica Pomocniczej Lotniczej Służby Kobiet, oraz elementy stroju ludowego: słomiany kapelusz, zapaska, koszula męska, zawicie, chusta i żupan.
Elementy umundurowania wojskowego (mundury wojskowe) są ściśle związane z losami obywateli II Rzeczpospolitej w okresie II wojny światowej. Na ekspozycji stałej znajdują się dokumenty, fotografie i pamiątki żołnierskie ilustrujące walki wrześniowe oraz późniejsze losy polskich żołnierzy, którzy trafili do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wytypowane obiekty są świadectwem poświecenia polskich obywateli w walce o wolną ojczyznę. Żołnierz polski, niezależnie od frontu, na którym przyszło mu walczyć, kierował się dewizą Wojska Polskiego „Bóg, Honor i Ojczyzna”, a mundur polskiego żołnierza w sposób bezpośredni odnosił się do tych wartości.
Tkaniny etnograficzne reprezentują szeroki zakres chronologiczny (k. XIX i 1 poł. XX w.) i użytkowy (elementy stroju kobiecego i męskiego, codziennego i świątecznego), a jako pewien zespół są przykładem rozwoju stroju ludowego na kresowych terenach dawnej Rzeczypospolitej, szczególnie na obszarze pogranicza polsko-ukraińskiego. W szerokim pasie między Lubaczowem a Lwowem strój ludowy był oznaką przynależności do określonej grupy narodowej i społecznej. W okresie I Rzeczypospolitej, przy narodowym zróżnicowaniu strojów można było zaobserwować przenikanie się wzajemnych wpływów, szczególnie w zakresie kroju, dekoracji i nazewnictwa. Wykształcone w tym okresie formy trwały jeszcze w okresie galicyjskim, a na przełomie XIX i XX w. zostały zmodyfikowane, by następnie, w wyniku postępów cywilizacyjnych, ulec stopniowemu zanikowi. Obserwowany w tym czasie rozwój idei narodowych spowodował jednak, głównie wśród społeczności ukraińskiej, że bogato dekorowany strój ludowy stał się silniej niż w poprzednich epokach oznaką przynależności etnicznej i kulturowej. Ostania faza rozwoju lokalnego stroju ludowego miała miejsce w okresie międzywojennym, by po 1945 r. ulec stopniowemu przekształceniu w formę folklorystyczną.
Spośród elementów umundurowania i stroju ludowego, prezentowanych na wystawach stałych, wytypowane obiekty znajdowały się w najgorszym stanie i wymagały podjęcia pilnej interwencji konserwatorskiej w celu zabezpieczenia ich przed postępującym procesem niszczenia.
Prace konserwatorskie objęły takie działania jak m.in. przeprowadzenie dezynfekcji w komorze fumigacyjnej, odkurzenie każdej strony obiektu z powierzchniowych zanieczyszczeń za pomocą odkurzacza konserwatorskiego, opracowanie technologii i techniki wykonania obiektu, demontaż poszczególnych elementów, po konserwacji montaż zgodnie z techniką oryginału, opracowanie bezpiecznej metody oczyszczania wszystkich elementów, wykonanie prób trwałości wybarwień i oczyszczenie obiektu na mokro lub na sucho metodą chemiczną albo mechanicznie, podjęcie prób usunięcia zaplamień różnymi rozpuszczalnikami oraz przy użyciu fal ultradźwiękowych, wysuszenie obiektu po praniu w sposób umożliwiający jednoczesne zniwelowanie deformacji i nadanie prawidłowego kształtu, wzmocnienie osłabionych partii materiału, w zależności od potrzeb zabezpieczenie osłabionych partii i miejsc dookoła ubytków na miejscowym podłożu wzmacniającym. Wykonawcą prac konserwatorskich była pani Anna Drzewiecka, a nadzór nad pracami konserwatorskimi pełniła Anna Makulec.
Łączna wartość zadania, w ramach którego zostały zrealizowane prace, wyniosła 81 150,00 zł. Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego oraz przy wsparciu finansowym Powiatu Lubaczowskiego oraz Województwa Podkarpackiego.
Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich, tkaniny powróciły do Lubaczowa i ponownie można podziwiać je na wystawach stałych, z tą jednak różnicą, że teraz znajdują się na nowo zakupionych manekinach, dzięki czemu jeszcze bardziej poprawiła się estetyka ekspozycji.
Napisz komentarz
Komentarze